Spiralen zijn vaak, niet altijd, gebaseerd op de gulden snede. De gulden snede fascineert me enorm, maar ik snap hem niet helemaal, wiskunde was het eerste vak dat ik blijmoedig heb laten vallen op de mavo. Wel is me duidelijk dat deze verhouding, waar veel dingen op terug te voeren zijn, onbewust mensen sterk beïnvloed. Het is te zien bij Griekse tempels, piramides en vroeg-romaanse gebouwen. Alsof het in de genen van de mens zit om onbewust uit te gaan van deze verhoudingen. Dezelfde verhouding is overal te herkennen. En als je het gaat berekenen, in een format probeert te vangen, lijkt het op het ontstaan van een spiraal.
Biologisch wordt het als volgt verklaard: Het patroon lijkt als vanzelf te ontstaan, varens rollen zich op die manier uit als ze groeien, boomkronen lijken volgens dezelfde verhoudingen te zijn opgebouwd. Kenmerkend in veel van deze vormen is, dat van oorsprong van de drie jongste cellen in de kern van een grotere verzameling cellen, de allerjongste cel zodanig deelt, dat daarbij steeds de twee oudste cellen van dit drietal uit elkaar worden gedrukt. Naarmate cellen door het groei- en delingsproces geleidelijk aan steeds verder naar de uiterste buitenrand worden gedrukt, gaan deze als vanzelf ketens vormen en zich daarbij ordenen langs spiralen. En dat gebeurt op een zodanige wijze, dat een zo klein mogelijk oppervlak wordt ingenomen en de omtrek geleidelijk aan cirkelvormig wordt. Dit laat zich ook wiskundig verklaren, waarbij ik nooit zou durven beweren dat ik dat volledig begrijp. Maar goed. Ik begrijp het als volgt: De waarde van φ wordt benaderd door de verhouding van twee opeenvolgende getallen in de rij van Fibonacci. Om dit in te zien schrijven we φ als kettingbreuk door in het rechterlid van de vergelijking φ = 1 + 1/φ, telkens φ door 1 + 1/φ te vervangen:
Iemand ontdekt dus dat een bepaalde vorm steeds weer terug komt en gaat het verbinden met dingen uit zijn eigen tastbare wereld. Dit neemt soms onverwachte vormen aan. Tool heeft deze formule als vanzelfsprekend gebruikt voor de tekst en ritmes in het nummer Lateralus.
Niet de officiële videoclip overigens, maar leuk ter illustratie van dit verhaal en bovendien één van de mooiste nummers ooit geschreven...
Concreter en meer zichtbaar nog dan de gulden snede, is de spiraal een vorm die terug te vinden is in de natuur en onbewust als basis dient voor hoe wij dingen benaderen, indelen, bouwen en vormgeven. Spiralen zijn in hun symboliek gelinkt aan cirkels, de symbolen voor oneindigheid. Spiralen werden door de Kelten gebruikt als symbool voor levenskracht. Het is het symbool van de godin (de aarde), vruchtbaarheid en de evolutie door de suggestie van constante beweging, oneindigheid en verandering. Spiralen komen vaak voor in labyrinten als uitgangspunt van de plattegrond. Labyrinten staan op hun beurt symbool voor innerlijke groei. Het afleggen van de weg door een labyrint is iets dat veel tijd kost en uitnodigt tot het overdenken van je stappen. De spiraalvorm komt eigenlijk in iedere oude beschaving, tot in prehistorisch China aan toe, terug in de iconografie en duidt dan veelal op dezelfde dingen: zon, levenskracht, cycli van leven, dood en wedergeboorte. Het werd dan ook veel gebruikt of grafmonumenten.
Het is voor de kelten het symbool voor groei en evolutie. Het behelst het idee van de reis van je innerlijke leven naar een hoger spiritueel niveau. Het concept van groei, uitbreiding, alle kosmische energie, en de magnetische velden rondom de wereld. Een spiraal eindigt, net als een cirkel, eigenlijk niet als je de lijn blijft doortrekken. Het symbool moest het doorlopende proces van ontdekkingen, gemeenschapszin, en het gevoel van verbondenheid tussen alle dingen ondersteunen. Overal in de natuur komt het dus in een bepaalde vorm terug: De sterrennevels in het universum , de hoorn van een antiloop, slakkenhuizen, clusters van bloembladen, schelpen, boomkronen, dennenappels... Daarom houd ik dus van ammonieten. Dat zijn spiraalvormige fossielen, en ze hebben voor mij eeuwigheidswaarde....
Ammonieten zijn voor mij verbonden met de Engelse kust waar ik ze vaak gezocht heb, samen met mijn lief, mijn kinderen en met vrienden.
Ze zijn verbonden met de zee, met water. Aan de zee en aan grote rivieren bevinden zich de plekken waar ik me vrijer voel, omdat de horizon er zo breed is.
Ze zijn verbonden met het idee dat iets eeuwenlang onder zware druk tot stand komt en eenmaal aan de oppervlakte gekomen heel kwetsbaar blijkt te zijn.
Dus...
No comments:
Post a Comment