Oops...

Dat was nu ook weer niet de bedoeling. De bedoeling was dat iedereen het een leuk grapje vond. En zou gaan applaudisseren. Het zelfs een beetje schattig zou vinden, een vorm van folklore, lekker excentriek. Of gewoon eventjes zou schrikken van de dikke vinger die je tegenwoordig overal en altijd mag geven (want dat recht heb je) en dat we daarna weer over zouden gaan tot de orde van de dag. Ze wilden alleen maar aangeven dat ze willen dat het weer zoals vroeger is, het was nostalgie: "gewoon gezellig, een bakkie pleur met een kano (tea with a biscuit) en overzichtelijke avondjournaals, toen nog niemand het over vergrijzing had....".
Want het ging voor velen helemaal niet over lidmaatschap van de Europese Unie. De bedoeling was toch alleen maar dat al die bruine en niet-binnenlandse mensen weg gaan uit je eigen land. 
Geen enkel referendum gaat op dit moment over iets anders dan dat je je eigen regering een stel klootzakken vind. Het maakt niet uit wat het onderwerp is, de kiezers denken : "bla bla bla, eikel, je doet toch wat je wilt en ik wil gewoon dat je optieft...", en volgt daarna een populist die hetzelfde roept. Het gaat niet over de Oekraine, of over een Brexit, of over een handelsverdrag. Veel mensen zijn het kennelijk beu dat de overheid alleen maar naar ze luistert als het de overheid uitkomt. Dus gedraagt het electoraat zich als een obstinate kleuter, zegt: "Ik vind jou niet leuk!", en knalt de deur dicht. Is dat dom? Ja, voor een deel.  De campagne van het LEAVE-kamp grossierde in foto's van migranten met daaronder in rode letters LEAVE, dus veel mensen dachten dat als ze LEAVE aankruisten die mensen allemaal weer terug naar huis zouden gaan in plaats van dat je zelf vertrekt uit Europa en de landen waar je met pensioen had willen gaan... 
Nationalistische roeptoeteraars die nu in andere landen voor een eigen vertrek pleiten, roepen natuurlijk niet dat ze alleen maar premier willen worden op de goedkoopste manier, namelijk door een gesubsidieerde referendum-campagne te voeren (eentje die je niet zelf hoeft te betalen uit je eigen partijkas, dus lekker goedkoop). Ze roepen wel wat over vrijheid en souvereiniteit (alsof we niet al in vrije landen wonen), spelen in op de onderbuikgevoelens van een murw gepreekte en totaal verdeelde samenleving en "hey presto!" : een nieuwe realiteit.
Hou ze dom, maak ze bang en kleed ze daarna uit. 
Populisten profiteren van de arrogantie van de zittende muppets, die zelf denken dat het allemaal niet zo'n vaart loopt en die zich lelijk vergissen in hoe groot de kloof tussen henzelf en hun kiezers is. Ze hebben daarom ook geen plan.Waarom zou je een plan maken voor de uitslag van zo'n volksraadpleging? Het volk doet toch wel wat je verwacht, "Oh, sh*t, ehm, deze keer niet, f*ck, dit hadden we niet zo bedacht, ehm, tja, goh, oops...".
Niet erg welbespraakt. "Oops".
Maar het is wat de proteststemmers denken, want een groot deel heeft al weer spijt van de ruzie en wil toch liever weer terug naar hoe het was, ze hadden het niet zo hard bedoeld, kunnen we er niet nog eens over praten, "wil je een biertje?...Kom, doe niet zo flauw, het was niet zo gemeend...".
En het is wat de overheden denken, want ze hadden zichzelf eigenlijk machtiger en onaantastbaarder gedacht dan ze in werkelijkheid waren, dat was een beetje dom, een foutje...en ze zijn, ook een beetje suf, vergeten een plan-B te maken.
Maar als er één zekerheid te filteren valt uit dit soort scenarios, dan is het dat populisten de samenleving overal veel geld kosten. Geld dat veel nuttiger besteed kan worden dan aan deze Feesten van de Democratie. Populisten roeren veel te hard in een bak met borrelende emoties, dat geeft altijd heel veel rommel. Er moet door deze "nieuwe politiek" steeds opeens van alles ad-hoc geregeld worden, dat kost geld. Aan de leugens die ze vertellen, over geld dat er helemaal niet is, dat helemaal niet wordt uitgegeven of wordt uitgegeven aan iets dat helemaal niet bestaat, hangt ook een duur prijskaartje. Vervolgens kost het weer veel geld om de verkeerde beslissingen (want heel veel spijtoptanten) terug te draaien. Jaren verder en niets opgeschoten. Een stap vooruit, twee terug.
Schaf het populisme bij wet als politieke stroming af, laat een referendum alleen plaats vinden als driekwart van een bevolking daadwerkelijk zijn handtekening eronder wil zetten en steek je energie in het verbinden van mensen in plaats van ze te verdelen en te heersen. 
En kom nooit meer voor me staan met de mededeling: "Oops"...